شناسایی و بررسی گیاهان مورد استفاده زنبورعسل در منطقه حفاظت شده خجیر

نوع مقاله : علمی- ترویجی

چکیده

حامد رضائی1، حسن نظریان2، سمیه تازه­کام3، عین­اله سیفی1
1. کارشناسان مؤسسه تحقیقات علوم دامی کشور، کرج
2. عضو هیئت علمی مرکز آموزش عالی امام خمینی(ره)،کرج
3. دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائمشهر- انجمن زنبورعسل ایران
 
چکیده:
پارک ملی خجیر با مساحت 9380 هکتار در ارتفاع 1547 متری از سطح دریا قرار دارد. تمام این ناحیه به غیر از بخش شمال شرقی آن تحت حفاظت سازمان محیط زیست قرار دارد. عدم شناخت کافی  زنبورداران از گونه­های گیاهی مورد استفاده  زنبور­عسل و نحوه استفاده زنبور از آن­ها موجب کاهش بهره­وری از آن­ها شده است. در همین راستا در این تحقیق گیاهان مورد استفاده زنبورعسل در منطقه خجیر مورد بررسی قرار گرفت. به همین منظور از پس از بررسی مناطق و تعیین جایگاه­های مناسب از لحاظ پوشش گیاهی، در زمانهای مناسب به منطقه مورد نظر( اطراف مرکز تحقیقات استان تهران)  مراجعه کرده و گیاهان مورد استفاده زنبورعسل با روش مشاهده مستقیم تا شعاع 3-5 کیلومتری ازاطراف کندوهای زنبورعسل درجهات مختلف، جمع آوری گردید. گیاهان نمونه­برداری شده به هرباریوم مؤسسه تحقیقات علوم دامی کشور برای شناسایی انتقال داده شد. نتایج نشان داد که 22 تیره گیاهی شامل 71 گونه در حوضه مورد مطالعه وجود دارد. تیره­های مرکبان[1]  با 15 گونه (%21) بیشترین درصد گونه­ها را به خود اختصاص داده و بعد از آن تیره بقولات[2]  با 13 گونه (%18)، نعنائیان[3]  با 9 گونه (%13)، گل­سرخیان[4]  با 9 گونه (13%) و سایر تیره­­ها با 25 گونه (%35) در مراحل­ بعدی قرار گرفتند. در این مطالعه، گونه­های گیاهی از نظر نوع بهره­برداری زنبورعسل از آن­ها، به سه دسته شهدزا (20%)، گرده­زا (32% ) و شهدزا و گرده­زا (48% )طبقه­بندی شدند



1 - Compositae


2 - Leguminosae


3 - Labiatae


4 -  Rosaceae

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. فهرست منابع:

    1. اسدی، ن.، غ. طهماسبی، ح. نظریان و م. رنجبر. 1374. شناسایی و معرفی تعدادی از گیاهان شهدزا و گرده­زای مورد استفاده زنبورعسل در استان مرکزی. دومین سمینار پژوهشی زنبورعسل کشور، موسسه تحقیقات دامپروری کشور. کرج. 51-52.
    2. افضلی،م.، غ. طهماسبی، ح. نظریان، ه. رفیعی. 1376. شناسایی گیاهان شهدزا و گرده­زای مورد استفاده زنبورعسل در استان گیلان. سومین سمینار پژوهشی زنبورعسل کشور، موسسه تحقیقات علوم دامی کشور. تبریز. 36-35.
    3. اکبرزاده، م. و ش. رزاقی کمرودی. 1379. شناسایی گیاهان مورد استفاده زنبورعسل و تهیه تقویم زنبورداری در مراتع ییلاقی "واز" مازندران. چهارمین سمینار پژوهشی زنبورعسل کشور، موسسه تحقیقات علوم دامی کشور. کرج. 32-31.
    4. ایلامی، ب.، ع.ا. احمدی، ع.ح. کریمی و م.ق. اوجی.1374. مطالعه عملکرد کلنی های زنبورعسل (mellifera L. Apis) در جنگل های اکالیپتوس استان فارس (ایستگاه کوثر). دومین سمینار پژوهشی زنبورعسل کشور، موسسه تحقیقات دامپروری کشور. کرج. 48-46.
    5. سیفی، ع، ح. نظریان و ح. رضائی. 1389. شناسایی و بررسی گیاهان مورد استفاده زنبورعسل در منطقه دولت­آباد رزن (استان همدان). پروژه کارشناسی دوره لیسانس. مرکز آموزش عالی امام خمینی(ره). 29 صص
    6. صباغی، ش.، ح. نظریان، م. اکبرزاده و غ. طهماسبی. 1379. بررسی دوره گل دهی و جذّابیت گیاهان مورد استفاده زنبورعسل در حوضه های آبخیز تارو بار دماوند. چهارمین سمینار پژوهشی زنبورعسل کشور،  موسسه تحقیقات علوم دامی کشور. کرج.34-33.
    7. عبادی،ر. و احمدی، ع.ا.، 1385. پرورش زنبورعسل، انتشارات راه نجات اصفهان، 572ص.
    8. فقیه، ا. ر. 1379. شناسایی و بررسی گیاهان مورد استفاده زنبورعسل در مناطق خوانسار و فریدن استان اصفهان. پایان نامه کارشناسی ارشد. مرکز آموزش عالی امام خمینی (ره). تهران: 213 صص.
    9. قلیچ نیا، ح. 1376. شناسایی و بررسی گونه های گیاهی شهدزا در مراتع ییلاقی استان مازندران. سومین سمینار پژوهشی زنبورعسل کشور. موسسه تحقیقات علوم دامی کشور. تبریز.37.
    10. قهرمان،1. 1361 – 1387 . فلور رنگی ایران. جلدهای 1 تا 29. مؤسسه تحقیقات جنگل­ها و مراتع.
    11. کریمی،ن. ح. نظریان.، ع. جعفری، ب. ایلامی و ا. حاتمی. 1383. شناسایی گیاهان مورد استفاده زنبورعسل در استان فارس. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی. موسسه تحقیقات علوم دامی کشور. کرج: 67 صص
    12. مبین،ص. رستنی­های ایران. جلدهای 1 تا 4. دانشگاه تهران.
    13.   محمدی، ج. 1372. دوستان عسل ساز و نقش آنها در گرده افشانی محصولات باغی و زراعی.(ترجمه و گردآوری). انتشارات دانشگاه زنجان. زنجان:88 صص.
    14.  مصدق، م. 1367. منابع شهد و گرده در دشت خوزستان. مجله علمی کشاورزی، شماره 12:  76-62.
    15.   نظریان، ح.، م. صانعی شریعت پناهی، غ. طهماسبی، ر. تقوی زاد و ا. زارع ده آبادی. 1376. شناسایی و بررسی گیاهان مورد استفاده زنبورعسل در استان تهران. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی. مؤسسه تحقیقات علوم دامی کشور. کرج: 70.
      1. Carreck, N.L., I.H. Williams and D.J. Little. 1997. The movement of honeybee colonies for crop pollination and honey production by beekeepers in Great Britain. Bee World. 78(2): 67-77.
      2. Rechinger. Karl Hinz, Flora Iranica. No. 1-174.Academich Druck, Graz,Austria.
      3. Szklanowska, K. and J. Wieniarska. 1993. The effect on yield by the bees visit on raspberry flowers (Rubus idaeus L.) the successive ramifications in inflorescence. J. Apic. Res. 352: 231-235.

     

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار