بررسی تنوع ژنتیکی جمعیت های زنبور عسل(Apis mellifera L.) شهرستان جیرفت با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره

عطااله رحیمی^1*، مهدیه اسدی² و روح الله عبدالشاهی³
 
1-      دانشجوی دکتری حشره ­شناسی کشاورزی، گروه گیاهپزشکی، دانشکده­ی کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه
2-      استادیار گروه گیاهپزشکی، دانشکده­ی کشاورزی،  دانشگاه شهیدباهنر، کرمان
3-      استادیار گروه  زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده­ی کشاورزی،  دانشگاه شهیدباهنر، کرمان
*  مسئول مکاتبات، پست الکترونیکی:  Rahimi.ata.1@gmail.com
 
 
چکیده:
جهت بررسی تنوع ژنتیکی جمعیت­های زنبورعسل، 50 زنبورکارگر از دو زنبورستان در مناطق مختلف شهرستان جیرفت با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره مورد ارزیابی قرار گرفت.DNA ژنومی استخراج شده از 50 زنبورکارگر، با استفاده از 5 جفت آغازگر ریزماهواره، تحت واکنش زنجیره­ای پلیمراز قرار گرفت و محصولات این واکنش­ها روی ژل پلی­آکریلامید غیر واسرشته­ساز، الکتروفورز شدند. در مجموع، 21 آلل چندشکل مشاهده گردید. میانگین اطلاعات چندشکلی (PIC) زنبورهای عسل این شهرستان، 57/28% محاسبه شد. نشانگر A7 بیشترین (31%) و نشانگرهای A28 ،A43 کمترین(12%) مقدار PIC را در جمعیت­­های این شهرستان نشان دادند. بیشترین و کمترین تعداد آلل به ترتیب در جایگاه­های­ژنی A7 و A28، A43 مشاهده شد. تمامی جایگاه­ها انحراف معنی­داری از تعادل هاردی واینبرگ نشان دادند. میانگین تنوع ژنی نی() و شاخص اطلاعاتی شانون نیز به ترتیب (2942/0) و (4601/0) محاسبه گردید. بیشترین تعداد آلل مشاهده شده در بین 5 جایگاه متعلق به جایگاه­ژنی A7 (6 آلل)  و کمترین آن متعلق به جایگاه­های­ژنی A28 و A43 (3 آلل) بود. دامنه هتروزیگوسیتی برای این جایگاه­ها در جمعیت­های زنبورعسل دو زنبورستان تحت مطالعه بین(489/0) در جایگاه­های A28 تا (740/0) در جایگاه­ژنی A7­ متغییر بود. همچنین روابط ژنتیکی بین نمونه­ها با استفاده از ماتریس تشابه محاسبه و دندروگرام حاصل با استفاده از روش UPGMA ترسیم گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که با وجود عدم شباهت بین دو زنبورستان از نظر  جغرافیایی، تنوع پایینی بین افراد وجود داشت. تشابه ژنتیکی بین جمعیت­های زنبورعسل دو زنبورستان مورد مطالعه در این تحقیق، می تواند ناشی از مهاجرت، داشتن قشلاق - ییلاق مشترک و تلاقی زنبورها از نقاط مختلف این شهرستان را با هم دانست.